In de interviewreeks “meet the coaches” bijten we de spits af met Recha, ervaren Track Coach met een missie en leading lady van de coachingspraktijk Re-Charge. We hielden een gesprek over haar loopbaan. Maar ook over haar aha-erlebnis tijdens een briefingsmoment, waarom naar de winkel gaan om een zwart kleedje soms blind maakt, en of er wel een verschil is tussen een professioneel tekenaar en een jobcoach.
Recha, je bezit een indrukwekkende lijst van diverse diploma’s en certificaten. Maar waar is je interesse in de materie begonnen?
Na mijn studies Japanologie en een Aanvullende Opleiding in Internationale Betrekkingen was het mijn doel om het diplomatiek examen mee te doen in 2002. In de plaats besloot ik door veranderende omstandigheden om voor een eerste baan in het domein van HR te gaan. Tijdens de economische naweeën van 9/11 was het echter niet eenvoudig om een interessante job te pakken te krijgen. Ik heb een aantal sollicitatiegesprekken gedaan waarin ik dacht: goh, dit kan toch beter. Mocht ik aan de andere kant van de tafel zitten had ik het toch anders aangepakt. Dat was de kiem van de ambitie kun je wel zeggen. (lacht)
Wat was dan de eerste goeie werkervaring?
Ik ging eerst aan boord bij Randstad waar ik werkte als recruiter. Dat ging over aanwerven en matching van zowel bedienden als arbeiders en dat is hoe ik de Limburgse arbeidsmarkt goed heb leren kennen. Commerciële ervaring opdoen, netwerken, onder druk werken: het zat er allemaal in. En op die manier weet ik ook perfect wat een lasser en een frezer doen.
Na Randstad heb ik nog bij een aantal andere HR providers gewerkt waar ik met de volledige HR-cyclus in aanraking kwam: werving & selectie, potentieel-inschattingen, development centers, evaluatiecycli uittekenen, functiewegingen, outplacement… alles van a tot z kwam aan bod.
Waarom lag die job je goed?
Wat ik graag deed en waar ik mijn vaardigheden goed kwijt in kon was het feedbackgesprek met de persoon die een potentieel-inschatting had doorlopen. Toen al zette ik spontaan de pet van coach op, terwijl dat mijn rol strikt genomen niet was. Ook als ik nadien als HR Business Partner in de automotive aan de slag ging bleef het kriebelen om de rol van coach op te nemen. Daar daagde het mij plots dat ik een externe coach aan het briefen was over persoon X, terwijl ik voelde “ik wil die coach z’n plaats innemen”. (lacht)
Er zijn mensen die zes weken één of andere online cursus volgen en zich nadien “coach” noemen.
Wanneer heb je de stap naar het zelfstandig coach-zijn gezet?
In 2013 ben ik een aantal opleidingen beginnen volgen nadat ik goed afgelijnd had wat mijn interesse wegdraagt. Ik heb daar goed over nagedacht en in geïnvesteerd, en de vraag voorop gesteld: waar kan ik echt het verschil maken met een coachingspraktijk? Op zich is het voor iedereen mogelijk om zich coach te noemen. Zeg maar, ze volgen zes weken één of andere online cursus en nadien staat er “life coach” op hun brievenbus. Daar word ik gek van. Ik hecht zelf groot belang aan de gegrondheid en de relevantie van de opleiding. Zelf heb ik een aantal opleidingen gevolgd, zoals teamcoaching en rouw & verlies, om mij echt te specialiseren in een aantal specifieke domeinen.
Voor mij was het belangrijk om in mijn domein, met ICF-gecertifieerde opleidingen onder de arm, voor organisaties en particulieren te gaan werken. Hoewel individuen die begeleiding willen mij zelden naar labels vragen, is kwaliteit en verdieping waar je het verschil maakt… dat heeft begin 2014 uitgemond in het oprichten van mijn coachingspraktijk Re-Charge.
Wat zijn voor jou de belangrijkste vaardigheden die je in die rol moet hanteren?
De basisvaardigheden van een coach, zoals luistervaardigheden, empathisch vermogen, gesprekstechnieken en rust brengen, zijn uiteraard belangrijk. Ook durven spiegelen is nodig. Ik hoor wel eens dat mensen zeggen dat hun eerste indruk van mij “lief en zacht” is. In mijn rol als coach zal ik mijn coachees echter ook geregeld de spiegel voor houden. Mijn coaching stijl omschrijf ikzelf het liefst als zacht maar toch confronterend. Natuurlijk pas ik mij aan van persoon tot persoon, maar sommige van mijn coachen vragen het mij vooraf: dúrf mij maar eens goed te confronteren. Dan zal ik zeker geen kans onbenut laten…
Voor mij specifiek helpt de kennis van de Limburgse arbeidsmarkt mij enorm. Ik merk ook dat coachees mijn HR achtergrond appreciëren. De kennis van de arbeidsmarkt maakt het mij gemakkelijker om een betere inschatting van iemands job of werkomgeving te maken en om soms met een coachee mee te denken over concrete mogelijkheden.
Stress- en burn-outcoaching is een vak apart. Hoewel het een heel actueel domein is waar kennis en vorming van de coach, nog meer dan in andere specialisaties, cruciaal is. Hoe ben je daar in gerold?
Tijdens mijn coachingsgesprekken merkte ik dat er regelmatig stressgerelateerde topics naar voren kwamen waar ik voelde dat mijn kennis ontoereikend was. Omdat het zo’n hot topic is ben ik er dan een specialisatie-opleiding in gaan volgen. Van de vijftien cursisten was ik de enige die zelf géén persoonlijke burn-out ervaring had. Als je zelf in een bepaalde situatie hebt gezeten, dan helpt je dat uiteraard om de context te begrijpen. Maar omgekeerd is het niet omdat je een burn-out hebt gehad, dat je jezelf nadien ook zomaar burn-out coach kan noemen.
Voor mij helpen de kennis van de arbeidsmarkt en mijn HR-ervaring mijn coachee enorm vooruit
Mijn andere specialisatie, rouw- en verliescoaching, is wel vertrokken van een persoonlijke ervaring. Mijn ouders zijn allebei op korte tijd overleden. Het was een heftige periode wanneer plots je roots worden weggeslagen. Dat is mijn trigger geweest om mij bij te scholen in Rouw- en Verliestherapeut via Centrum OpenMind.
Maar stress- en burn-outcoaching neemt minstens een even groot deel van mijn tijd in de coachingspraktijk in. Verder ben ik ook veel bezig met loopbaancoaching, zowel voor particulieren als voor bedrijven.
Raken die verschillende verdiepingen elkaar soms in één coachingssessie?
Zeker. Je kunt die niet altijd los van elkaar zien. Sommige mensen die ik begeleid hebben een burn-out, maar willen ook een heroriëntatie van hun loopbaan. Bij andere mensen is stress-management net een blokkerende factor in hun heroriëntatie. Ik coach soms even met verschillende petten; dat geef ik dan wel aan, want soms staat het één het ander in de weg en moet er een apart coachingstraject worden opgestart.
Welke bedrijfsondersteuning op werknemersniveau heeft een hedendaagse werkgever nodig?
Bij de werknemers die bij me langskomen voor loopbaancoaching merk ik dat het vaak ook een verhaal is van “kansen zien”. Je hebt de belangrijke dimensie van appreciatie, maar er zijn ook de medewerkers die zeggen help, ik doe mijn job niet meer graag, maar ik vind het bedrijf zo tof. Met hen wil ik kijken waar in het bedrijf ze wel nog zouden passen. Jobcrafting en zaken zoals platformen voor jobmobiliteit zijn belangrijker dan ooit.
Zelf stuur ik nooit mensen rechtstreeks naar een oplossing, maar nodig ik de mensen uit om op basis van zelfreflectie te kijken wat er wel nog zou passen. Uiteraard begeleid ik hen daar wel in. Ik geloof er in dat vaak de eerste optie moet zijn of er zich kansen voordoen bij dezelfde werkgever. En als je alles geprobeerd hebt, en dat niet lukt, kun je nog steeds verbreden naar een andere werkgever.
Wat typeert het proces van jouw coaching? Hoe gaat zo’n proces praktisch in zijn werk?
Na een uitgebreide intake begin ik het vaak met een aantal concrete oefeningen. Aan de hand van die tools probeer ik het beeld en de capaciteiten van de persoon helder te krijgen. Dan is het belangrijk om samen te definiëren wat de persoon wilt. En dan maak ik de vertaalslag naar de huidige functie, de huidige toestand. Ik ga daarbij ook heel visueel aan de slag. Ik teken heel veel (lacht). Soms hebben mensen een heel negatieve perceptie van hun huidige functie maar door die oefeningen zien ze tijdens het traject dan toch dat er redelijk veel groen opduikt in mijn schema’s. Dat betekent dat er toch een groot aantal zaken juist zitten. Alleen al zo werken geeft een scherp beeld over arbeidsmotivatie en kan soms bevestigend zin. Zo kunnen we bekijken of de situatie bij de huidige werkgever nog te remediëren is of dat er toch extern moet gezocht worden.
… en zo weten mensen sneller of het een goede keuze is om van jobfunctie te veranderen?
Laat het mij anders zeggen: het gaat ook over confrontatie met wat je denkt dat er nodig is. Als je als vrouw zegt: ik ga naar de winkel om een zwart kleedje, en je komt gaandeweg ook nog een paar witte sneakers tegen, of een mooie broek, een t-shirt voor de zoon; dan besef je ook dat je dat best even meeneemt.
Dit is exact de situatie die ik beleef: stel, een persoon komt tot de conclusie dat hij voor orthopedagogie wilt gaan – denk aan het zwarte kleedje – en ik zeg: trek dat idee eens open, leefgroepbegeleider, auticoach, groepsbegeleider op inleefreizen … er is zo veel mogelijk.
En dan blijkt dat één van deze nieuwe opties misschien zelfs beter is dan het initiële idee dat die persoon had. Mijn motto is: als je voelt dat er iets knelt: tracht het te benoemen, en verken daarna ook oprecht voor jezelf de alternatieven. Niet klagen, maar doe er iets aan. Daarin ga ik wel sturen. Net zoals je spontaan je focus verlegt in de kledingwinkel als je daar iets anders leuks ziet.
Als je terugdenkt aan een coaching die je tot een goed einde hebt gebracht en waar je best trots op bent, wat schiet je dan spontaan te binnen?
Wie mij vooral bij blijft is een coachee die vast zat in haar situatie en die een verre droom had. Ze had een salesjob en ze droomde van een eigen horecazaak. En nu heeft ze dat én viel ze er recent al voor in de prijzen. Dat vind ik helemaal geweldig. Als ik dan een krantenartikel lees waarin zij vertelt dat ze dankzij loopbaancoaching is durven springen, maakt me dat blij. Ik heb ook mensen begeleid die hun job al vele jaren doen, maar toch uit zijn op iets nieuws zonder van werkgever te willen of moeten veranderen. Zo was er recent een persoon die naast de job nu bewust gekozen heeft voor een vrijwilligerswerk dat heel veel voldoening geeft bovenop de gewone job.
Je laat het allemaal zo makkelijk klinken…
… maar dat is het zeker niet altijd! Dat lukt ook niet bij iedereen, maar het zijn de mensen zelf die het doen. Dat zijn dan mijn ambassadeurs. Hopelijk volgen er nog veel (lacht).
Voor meer info over het team van Track Abilities neem je een kijkje op de teampagina Klik hier om de praktijkpagina van Recha te checken.